Thursday, November 18, 2004

Mahmut Abbas Yeni Filistin Lideri Olabilir mi?

Filistin içinde Arafat’ın ölümü sonrası gerçekleşecek liderlik mücadelesinde İsrail ‘in uygulayacağı politikalar da diğer bazı etkenlerle beraber etkili olacaktır. Ilımlı olarak bilinen eski başbakan Mahmut Abbas’ın Filistin liderliğine getirilmesi, İsrail’in kendi çıkarları açısından daha rasyonel gözükmektedir.

Şiddetten çok diyalog yolunu tercih eden Abbas, Arafat sonrası dönemin en çok öne çıkan lider adaylarından biri durumunda. Abbas’ın liderliğe getirilmesinin İsrail’in çıkarına olduğu düşünülürse, İsrail bundan sonraki süreçte, Abbas’ı rahatlatacak ve Filistin içinde meşruiyetinin ve destek tabanının artmasını sağlayacak politikalar izleyebilir. Öncelikle Filistin’e yönelik askeri operasyonlara bir süre ara verebilir ve sivil halka zarar vermekten kaçınabilir. İsrail hapishanelerinde bulunan bazı Filistinli mahkumlar af kapsamında salıverilebilir. İsrail, Gazze’den tek taraflı çekilme planında da yeni Filistin Yönetimi’yle işbirliği yapabileceğini açıkladı. İsrail’in böyle bir işbirliğine girişmesi de Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) liderliğine getirilen Abbas’ın meşruiyetini artıracaktır. İsrail, açık bir biçimde Abbas’ı desteklemeyecektir zira böyle bir tutum Filistin halkı arasında Abbas’a olan güveni azaltacak ve “İsrail ajanı” şeklinde suçlamalarda bulunan kesimleri güçlendirecektir. Filistin’e ve sivil halka yönelik operasyonlar da radikal kesimi güçlendirirken Abbas’ı zayıflatacaktır.

Her ne kadar Abbas’ın başa geçmesi İsrail çıkarınaysa da bu süreçte önemli engeller bulunmaktadır. FKÖ lideri Abbas’ın, Yaser Arafat için kurulan taziye çadırını ziyareti sırasında açılan ateş sonucunda Abbas’ın iki koruması öldürülmüştür. FKÖ içinde Abbas’ın liderliğine karşı çıkan silahlı gruplar bulunmaktadır. Özellikle Fetih içindeki bazı silahlı gruplar, Abbas’ın liderliğine muhalefet etmektedir. Fetih içindeki radikal kesim olarak adlandırılabilecek bu gruplar Abbas’ın devlet başkanlığı önündeki en büyük engeldir. Abbas’a yönelik olarak düzenlenen saldırı da bu doğrultuda mesajlar içeren bir eylemdir. Abbas’a karşı gruplar, kontrolün ve gücün kendilerinde olduğu mesajını vermeye çalışmışlardır. Muhtemelen Abbas’ın liderliğini istemeyecek olan İran da bu süreçte Filistin içindeki etkinliğini kullanarak Abbas’ın olası devlet başkanlığını engellemeye çalışacaktır.

No comments: